Drie jaar geleden stoorde ik me vooral nog aan alle Twitteraars die ‘elke scheet met de wereld willen delen’ – ik snapte niets van die vrijwillige ‘bigbrotherisering’ (zie ‘Twittermanie‘). Inmiddels heb ik zelf een klein half jaar een Twitteraccount en kijk ik er steeds vaker naar – zowel privé als voor mijn werk. Zo ontdekte ik ook kanten van Twitter die ik wel leuk vond. Het kan bijvoorbeeld een mooie aanvulling zijn op het moment dat er een landelijke demonstratie wordt gevoerd – of dat nu tegen de invoering van de eigen bijdrage in de ggz is, of tegen de 1040-urennorm en het inkorten van de zomervakantie in het voortgezet onderwijs.
En toen ik me tijdens een voetbalwedstrijd in september behoorlijk had geërgerd aan het in mijn ogen weinig ter zake doende commentaar, heb ik me prima vermaakt met het lezen van alle tweets van mensen die er net zo over bleken te denken. Eén tweet vond ik zo grappig, dat ik ‘m zelfs retweette (waarop een vriendin die mij ‘volgt’ verbaasd reageerde met: ‘Sinds wanneer heb jij verstand van voetbal?’). Ook laatst heb ik nog hartelijk gelachen om reacties van anderen over een presentatrice naar wie ik bijna niet kon kijken door plaatsvervangende schaamte.
Hartstikke leuk allemaal, tot prins Friso op 17 februari onder een lawine bedolven werd tijdens het skiën, waar in de media veel aandacht voor was. Binnen een mum van tijd was het ook een trending topic op Twitter. Sommige mensen wilden hun medeleven betonen met de koninklijke familie, maar het merendeel van de tweets die ik voorbij zag komen vond ik misselijkmakend. Wat eerst alleen een tragisch ongeval was voor een moeder, een echtgenote, twee kinderen en andere naasten, werd op Twitter één grote orgie van grove, smakeloze grappen en kleinzielig geschreeuw.
Wat doet het er toe of je weet wie Friso is, of wat je van de monarchie vindt? Is het echt zo moeilijk om je heel even te verplaatsen in een ander mens en te bedenken hoe jíj het zou vinden als anderen zo hun gal over jou of jouw dierbaren zouden uitspugen?
Ik heb vaker gehoord en gelezen dat Nederlanders in het buitenland vaak opvallen vanwege hun luidruchtige gedrag en hun ‘rechtstreeksheid’. Veel Nederlanders schijnen wel trots te zijn op die laatste typering en interpreteren het als ‘eerlijkheid’. Ik ben bang dat hier in het buitenland echter op een beleefde manier onze onbeschoftheid mee wordt bedoeld.
En plotseling bekeek ik ook mijn eigen (leed?)vermaak op Twitter met andere ogen…. mijn eigen retweet over de voetbalcommentator was eigenlijk geen haar beter. En ook de stortvloed van kritiek op de presentatrice vond ik opeens een stuk minder grappig.
Maar wat me de laatste weken nog meer opviel, was dat het niet alleen blijft bij mij, een ‘gewone burger’. Nee, zelfs de professionele media schreeuwen op Twitter om het hardst. Want het nieuws ligt op straat en makers van actualiteitenprogramma’s, nieuwssites en kranten zijn blijkbaar doodsbenauwd achter te blijven. Waarom zou je eerst bronnen en feiten checken, waarom zou je je inspannen om zo objectief mogelijk te blijven in je berichtgeving als je nu een prachtige oneliner kunt twitteren die je gegarandeerd een hoop retweets en, wie weet, wel een hoop extra kijkers en/of abonnees oplevert? Waarom zoeken naar nuances? Daar zit toch niemand op te wachten!
Misschien ben ik een beetje naïef, dat ik het nu pas zie. Maar ik ben geschrokken. Geschrokken van het fanatisme waarmee op Twitter de één na de ander wordt afgemaakt. Het is alsof ik zit te kijken naar de ene na de andere heksenjacht; de ene na de andere steniging. Als de eerste stenen zijn gegooid, is er geen houden meer aan. Af en toe staat er nog iemand op die probeert het tij te keren, maar tevergeefs. In het meest gunstige geval overleef je het, omdat zich snel een nieuw, interessanter slachtoffer aandient.
Ik buig mijn hoofd en ik schaam me. Mijn retweet heb ik verwijderd.
